Chloor is een alomtegenwoordig en essentieel middel in de waterzuivering, maar heeft tal van mogelijke gezondheidseffecten.
Waterchlorering is een cruciaal proces voor de volksgezondheid en hygiëne, dat ervoor zorgt dat onze watervoorziening veilig is voor menselijk gebruik en consumptie. Het proces omvat de toevoeging van chloor of chloorverbindingen aan water. Dit kan verschillende doeleinden dienen, waaronder de desinfectie van drinkwater, de behandeling van afvalwater en het schoonhouden van zwembaden.
De geschiedenis van waterchlorering gaat terug tot het einde van de 19e eeuw, toen de doeltreffendheid ervan bij de bestrijding van door water overgedragen ziekten zoals cholera en tyfus werd erkend. Het vermogen van chloor om een breed scala aan schadelijke micro-organismen en ziekteverwekkers, waaronder bacteriën, virussen en protozoën, te doden, maakte het een essentieel hulpmiddel in de volksgezondheid. Het gebruik ervan als ontsmettingsmiddel in de waterzuivering heeft een belangrijke rol gespeeld bij het verhogen van de levensverwachting van de mens door het aantal door water overgedragen ziekten te verminderen.
Het chloreringsproces omvat een reactie tussen chloor en water, waarbij hypochloorzuur (HOCl) en zoutzuur (HCl) ontstaan. Hypochloorzuur is een sterk oxidatiemiddel dat micro-organismen kan doden door hun celstructuren te vernietigen. Dit maakt chloor tot een zo effectief desinfectiemiddel.
Chloorbehandeling in waterzuivering omvat meer dan alleen desinfectie. Het omvat ook:
-
Voorchlorering: hierbij wordt chloor toegevoegd aan de waterbron of op het punt waar het water de zuiveringsinstallatie binnenkomt. Dit helpt bij het bestrijden van algen, het doden van bepaalde soorten bacteriën en virussen, het beheersen van smaak en geur en het verwijderen van kleur.
-
Breakpoint chlorination: Dit is het punt waarop de vraag naar chloor in het water volledig is voldaan, wat betekent dat alle stoffen in het water die met chloor kunnen reageren, dit ook hebben gedaan. Na het bereiken van het breakpoint blijft er extra chloor als residu in het water achter, wat helpt bij de bescherming tegen mogelijke verontreiniging na de behandeling.
-
Superchlorering: Dit is de toevoeging van chloor in hoeveelheden die aanzienlijk groter zijn dan het breekpunt. Dit wordt meestal gevolgd door dechlorering — het verwijderen van restchloor voordat het water wordt gedistribueerd.
Chloor kan in verschillende vormen aan het water worden toegevoegd, waaronder chloorgas, natriumhypochlorietoplossing en vast calciumhypochloriet. Elke vorm heeft zijn eigen voor- en nadelen en de keuze hangt af van factoren zoals kosten, veiligheidsoverwegingen, gebruiksgemak, opslagvereisten en de specifieke omstandigheden van het te behandelen water.
De effectiviteit van chlorering kan worden beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de pH-waarde van het water, de temperatuur, de contacttijd (de tijd dat het chloor in contact is met het water voordat het wordt gebruikt) en de toegevoegde chloorconcentratie.
De krachtige desinfecterende eigenschappen hebben het aantal door water overgedragen ziekten zoals cholera en tyfus drastisch verminderd. De aanwezigheid van chloor in ons drinkwater is echter niet zonder controverse en bezorgdheid.
De rol van chloor in waterbehandeling
Waarom chloor wordt gebruikt
Chloor is een ongelooflijk effectief oxidatiemiddel. Dit betekent dat het de celstructuur van bacteriën en andere ziekteverwekkers in het water kan binnendringen en neutraliseren. Het wijdverbreide gebruik van chloor in waterbehandeling is grotendeels te danken aan de efficiëntie en kosteneffectiviteit ervan. Het is een van de snelste en meest betaalbare manieren om water op grote schaal veilig te maken voor menselijke consumptie.
Het gebruik van chloor is echter niet alleen bedoeld om micro-organismen te doden. Het dient ook om de groei van algen te beheersen, smaak- en geurproblemen te elimineren en verkleuringen door organische verbindingen in het water te verwijderen. Het is een veelzijdig middel waarmee we verschillende aspecten van de waterkwaliteit kunnen beheren.
Potentiële risico's van chloor
Het gebruik van chloor in waterbehandeling heeft ook mogelijke nadelen. Wanneer chloor in contact komt met organische stoffen in het water, ontstaan er desinfectiebijproducten (DBPs). Sommige van deze bijproducten, zoals trihalomethanen (THM's) en haloazijnzuren (HAAs), worden in verband gebracht met verschillende gezondheidsproblemen.
Gezondheidseffecten van chloor en zijn bijproducten
Kortetermijneffecten
Op korte termijn kan het drinken van chloorhoudend water mogelijk leiden tot enkele negatieve gezondheidseffecten. Deze effecten komen vaak tot uiting in problemen met het spijsverteringsstelsel en de huid.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt dat het drinken van water met een hoog chloorgehalte kan leiden tot onmiddellijke klachten, zoals irritatie van de ogen, neus en keel, en maagklachten, die zich kunnen uiten in misselijkheid, braken of buikkrampen1.
Daarnaast kan de chlorering van water leiden tot de vorming van bijproducten zoals trihalomethanen (THM's) en haloazijnzuren (HAZ's) wanneer het in contact komt met organisch materiaal. Deze bijproducten worden in verband gebracht met negatieve gezondheidseffecten, waaronder een verhoogd risico op bepaalde soorten kanker bij langdurige consumptie in hoge hoeveelheden.
Langetermijneffecten
De langetermijneffecten van het drinken van chloorhoudend water zijn onderwerp geweest van verschillende onderzoeken. Een van deze studies, uitgevoerd in Spanje, heeft aangetoond dat langdurige blootstelling aan chloorhoudend water kan leiden tot een verhoogd risico op blaaskanker. Dit risico is bijzonder hoog voor personen die gedurende een lange periode chloorhoudend leidingwater consumeren en wordt vermoedelijk veroorzaakt door de THM's in het water, die als kankerverwekkend voor de mens zijn geclassificeerd.
Een studie gepubliceerd in het "Journal of Environmental Sciences" heeft ook een mogelijk verband aangetoond tussen de consumptie van chloorhoudend water en een verhoogd risico op darmkanker. De studie suggereert dat het risico bijzonder hoog is voor personen die langer dan 40 jaar chloorhoudend water consumeren.
Bovendien kan langdurige blootstelling aan chloorhoudend water ook leiden tot ademhalingsproblemen. Een studie uitgevoerd in verschillende huishoudens wees uit dat ademhalingssymptomen zoals niezen, een loopneus, hoesten en een beklemmend gevoel op de borst werden gemeld bij mensen die chloorhoudend leidingwater gebruikten. Allergische symptomen zoals jeuk, roodheid van de huid en huiduitslag werden ook gemeld. Deze symptomen kwamen vaker voor in huishoudens die geen waterzuiveringsmethoden gebruikten.
Het is echter belangrijk op te merken dat deze effecten vaak worden geassocieerd met water dat een chloorgehalte heeft dat hoger is dan de aanbevolen richtlijnen van gezondheidsorganisaties. De WHO stelt bijvoorbeeld de richtwaarde voor vrij restchloor in drinkwater vast op 5 mg/l, wat wordt beschouwd als beschermend voor de volksgezondheid.
Hoewel het noodzakelijk is om zich bewust te zijn van deze potentiële risico's, is het ook van cruciaal belang om de rol van chloor in de waterzuivering te begrijpen. Chlorering is een veelgebruikte methode om water te desinfecteren en te beschermen tegen door water overgedragen ziekten. Zonder dit proces zou het risico op het oplopen van ziekten door verontreinigd water aanzienlijk hoger zijn.
Blootstelling aan chloor in drinkwater minimaliseren
Gebruik van waterfilters
Een van de meest effectieve manieren om blootstelling aan chloor en zijn bijproducten te verminderen, is het gebruik van een waterfilter. Deze apparaten werken door water door een of meer filtermedia te leiden, die verontreinigingen opvangen en verwijderen.
Hoogwaardige waterfilters kunnen niet alleen chloor verwijderen, maar ook de bijproducten ervan en een breed scala aan andere onzuiverheden. Dit kan resulteren in schoner, gezonder en beter smakend drinkwater.
Flessenwater
Hoewel het vanwege het plastic afval dat het veroorzaakt niet de meest milieuvriendelijke optie is, is flessenwater vaak chloorvrij omdat het een zuiveringsproces ondergaat. Controleer altijd het etiket voor de bron en de behandelingsmethode, want niet al het flessenwater is hetzelfde.
Bron- of putwater
Afhankelijk van waar u woont, heeft u misschien toegang tot een bron of een waterput. Dit water wordt op natuurlijke wijze door de aarde gefilterd en bevat doorgaans geen chloor. Het is echter belangrijk om het water voor consumptie te laten testen op andere verontreinigingen, omdat het nog steeds bacteriën, virussen of natuurlijk voorkomende chemicaliën kan bevatten.
De Sküma®-oplossing
Bij Sküma® begrijpen we het belang van schoon, gezond water. Ons innovatieve systeem gaat verder dan basisfiltratie. Het verwijdert niet alleen effectief onzuiverheden zoals chloor en de bijproducten daarvan dankzij het op omgekeerde osmose gebaseerde filtersysteem, maar voegt ook een aanpasbare mix van essentiële vitamines en mineralen toe die vaak ontbreken in onze voeding.
